ครอบครัวเป็นแหล่งกำเนิดของการเติบโตและความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลที่ใกล้ชิดที่สุดของเรา อย่างไรก็ตาม ครอบครัวไม่ได้อยู่ร่วมกันและมีความสุขเสมอไป และบางครั้งก็มีความขัดแย้ง ความขัดแย้ง ความผิดหวัง และอารมณ์อื่นๆ เกิดขึ้น เราจะรักษาตนเองและความใกล้ชิดภายในครอบครัว ดูแลความต้องการของเราเอง ในขณะเดียวกันก็รักษาความผูกพันระหว่างครอบครัวของเราได้อย่างไร?
ทำไมคุณถึงได้รับผลกระทบจากอารมณ์ความรู้สึกของครอบครัว?
นักจิตวิทยา เมอร์รี โบเวน เสนอทฤษฎีระบบครอบครัว (ทฤษฎีระบบครอบครัวโบเวน) ซึ่งเชื่อว่าครอบครัวไม่เพียงแต่เป็นความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลเท่านั้น แต่ยังรวมถึงระบบทางอารมณ์ด้วย ซึ่งหมายความว่ามีความผูกพันทางอารมณ์ที่แน่นแฟ้นระหว่างสมาชิกในครอบครัว และอะไรก็ตามที่เกิดขึ้นกับสมาชิกคนหนึ่งก็ส่งผลต่อสมาชิกคนอื่นๆ ตัวอย่างเช่น เด็กอาจรู้สึกวิตกกังวล กลัว หรือโกรธเมื่อพ่อแม่โต้แย้ง พ่อแม่อาจรู้สึกผิดหวัง กังวล หรือโกรธเมื่อลูกสอบไม่ผ่าน
การเชื่อมต่อทางอารมณ์นี้เอื้อต่อความใกล้ชิดและการสนับสนุนระหว่างสมาชิกในครอบครัว แต่ก็สามารถนำไปสู่การพึ่งพาอาศัยมากเกินไปและการแทรกแซงได้เช่นกัน หากไม่มีระยะห่างและขอบเขตที่เหมาะสมระหว่างสมาชิกในครอบครัว ปัญหาต่อไปนี้อาจเกิดขึ้นได้:
- สามเหลี่ยม: เมื่อมีความตึงเครียดหรือความขัดแย้งในความสัมพันธ์ระหว่างคนสองคน พวกเขาอาจเกี่ยวข้องกับบุคคลที่สามเพื่อคลายความเครียดหรือขอความช่วยเหลือ ตัวอย่างเช่น เมื่อพ่อแม่ทะเลาะกัน พวกเขาอาจบ่นกับลูก ๆ หรือขอให้พวกเขาเข้าข้าง เมื่อลูก ๆ มีความขัดแย้งกับครู พวกเขาอาจขอให้พ่อแม่ไปหาครูเพื่อโต้แย้ง แม้ว่าการทำเช่นนั้นสามารถหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้ากับปัญหาโดยตรงได้ชั่วคราว แต่ก็สามารถสร้างความซับซ้อนและความสับสนมากขึ้นได้
- การผสมผสานทางอารมณ์: เมื่ออารมณ์ของบุคคลหนึ่งได้รับอิทธิพลจากอีกบุคคลหนึ่ง พวกเขาอาจสูญเสียความคิดและความรู้สึกของตนเอง และยอมจำนนหรือกบฏต่อบุคคลอื่นโดยสิ้นเชิง ตัวอย่างเช่น เมื่อพ่อแม่มีความคาดหวังสูงต่อลูก ลูกอาจละทิ้งความสนใจและความฝันของตัวเองเพื่อทำให้พ่อแม่พอใจ หรืออาจจงใจทำพฤติกรรมที่ละเมิดค่านิยมของตนเองเพื่อกบฏต่อพ่อแม่ แม้ว่าการทำเช่นนั้นสามารถแสดงออกถึงทัศนคติและตำแหน่งของตนได้ แต่ก็จะทำลายความภาคภูมิใจในตนเองและความมั่นใจในตนเองด้วย
จะอยู่ใกล้ครอบครัวโดยรักษาระยะห่างที่เหมาะสมได้อย่างไร?
เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาข้างต้น เราจำเป็นต้องปรับปรุงการสร้างความแตกต่างในตนเอง การสร้างความแตกต่างในตนเองหมายถึงความสามารถของบุคคลในการแยกแยะระหว่างกระบวนการทางปัญญาและทางอารมณ์ กล่าวอีกนัยหนึ่ง ผู้ที่มีความแตกต่างในตนเองในระดับสูงสามารถแยกแยะระหว่างสติปัญญาและอารมณ์ได้ และมีความอ่อนไหวต่ออารมณ์น้อยกว่า แม้จะเผชิญกับแรงกดดันจากผู้อื่น คนที่มีความแตกต่างในตนเองในระดับสูงก็สามารถรักษาความคิดของตนเองไว้ได้ในขณะที่ยังคงรักษาความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดและมีความหมายไว้ได้ ในทางตรงกันข้าม คนที่มีความแตกต่างในตนเองต่ำมักจะได้รับผลกระทบจากอารมณ์ของผู้อื่น ถูกผู้อื่นชักจูงได้ง่าย และขาดความภาคภูมิใจในตนเอง
การปรับปรุงการแยกแยะตนเองไม่ได้เกี่ยวกับการแปลกแยกหรือไม่แยแสจากสมาชิกในครอบครัว แต่เป็นการรักษาระยะห่างที่เหมาะสมในขณะที่ยังคงความใกล้ชิด ต่อไปนี้เป็นวิธีปรับปรุงการแยกแยะตนเองของคุณ:
1. หลีกเลี่ยงการเป็นกระดานที่ทำให้เกิดเสียงสำหรับสมาชิกครอบครัวคนอื่นๆ เพื่อหลีกเลี่ยงการมีส่วนร่วมในความสัมพันธ์แบบสามเหลี่ยม
เมื่อมีปัญหาระหว่างสมาชิกในครอบครัวสองคน อย่าพูดแทนพวกเขาหรือส่งต่อข้อมูล แต่สนับสนุนให้พวกเขาสื่อสารและแก้ไขปัญหาโดยตรง หากพวกเขาบ่นกับคุณหรือขอให้คุณเข้าข้าง คุณสามารถแสดงความเห็นอกเห็นใจและความเข้าใจได้ แต่ยังทำให้จุดยืนและขอบเขตของคุณชัดเจนและไม่ถูกครอบงำโดยอารมณ์ของพวกเขา
2. หลีกเลี่ยงการคาดหวังว่าอีกฝ่ายจะเปลี่ยนแปลงและเคารพในความแตกต่างของกันและกัน
ทุกคนมีบุคลิกภาพ ค่านิยม ความชอบ และความคิดเห็นเป็นของตัวเอง และเป็นไปไม่ได้ที่จะตอบสนองความคาดหวังหรือข้อกำหนดของเราได้อย่างเต็มที่ เมื่อเราพยายามเปลี่ยนแปลงบุคคลอื่น เรามักจะกระตุ้นให้อีกฝ่ายเกิดความขุ่นเคืองหรือการต่อต้าน ส่งผลให้ความสัมพันธ์เสื่อมลง เราควรยอมรับความแตกต่างของกันและกัน เคารพทางเลือกและการตัดสินใจของกันและกัน และในขณะเดียวกันก็แสดงความคิดและความรู้สึกของเราเอง แสวงหาการประนีประนอมและการประสานงานระหว่างทั้งสองฝ่าย
3. แสดงความรู้สึกและความคิดของคุณให้ชัดเจน โดยเริ่มประโยคด้วย ‘ฉันคิดว่า…’ หรือ ‘ฉันคิดว่า…’ เพื่อให้อีกฝ่ายเข้าใจคุณมากขึ้น
หลายครั้งที่เรามีปัญหาในการสื่อสารกับสมาชิกในครอบครัวเนื่องจากเราไม่ได้แสดงเจตนาและความต้องการที่แท้จริงของเราอย่างชัดเจน แต่ใช้ภาษาที่คลุมเครือหรือกล่าวหาซึ่งทำให้อีกฝ่ายเข้าใจผิดหรือไม่พอใจเรา เราควรใช้ภาษาที่เฉพาะเจาะจงและเป็นกลางเพื่ออธิบายความรู้สึกและความคิดของเราในสถานการณ์บางอย่าง แทนที่จะตัดสินหรือวิพากษ์วิจารณ์พฤติกรรมหรืออุปนิสัยของบุคคลอื่น การทำเช่นนี้สามารถเพิ่มความเข้าใจและความเห็นอกเห็นใจของอีกฝ่าย และยังลดการป้องกันและการโจมตีของอีกฝ่ายด้วย
4. เข้าใจข้อเท็จจริงอย่างใจเย็น ชี้แจงว่าใครเป็นผู้รับผิดชอบเรื่องนี้ และหลีกเลี่ยงการโยนความรับผิดชอบที่ไม่จำเป็นไว้กับตัวเอง
บางครั้งเรารู้สึกผิดหรือโทษตัวเองเพราะสมาชิกในครอบครัวต้องเผชิญกับความยากลำบากหรือความเจ็บปวด คิดว่าเราทำงานได้ไม่ดีพอหรือทำหน้าที่รับผิดชอบไม่สำเร็จ อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกอย่างเกี่ยวกับเรา และไม่ใช่ทุกอย่างจะอยู่ภายใต้การควบคุมของเรา เราควรวิเคราะห์ข้อเท็จจริงอย่างเป็นกลาง ค้นหาสาเหตุและสาเหตุของปัญหา และตัดสินว่าเรามีบทบาทอะไรและผลลัพธ์ใดที่เรามีอิทธิพลต่อ หากเรามีความรับผิดชอบหรือเป็นฝ่ายผิดจริงๆ เราควรยอมรับความผิดพลาดของเราและแสวงหาการปรับปรุง หากเราไม่รับผิดชอบหรือเป็นฝ่ายผิด เราควรวางภาระลงและให้การสนับสนุนตัวเอง
5. มุ่งเน้นไปที่สิ่งที่คุณควรทำในขณะนี้และพัฒนาความสนใจส่วนตัวของคุณ
เมื่อเกิดปัญหาที่บ้าน เราอาจฟุ้งซ่านหรือวิตกกังวล ส่งผลต่อชีวิตปกติและการทำงานของเรา เราควรปรับความคิดและความสนใจ มุ่งความสนใจไปที่สิ่งที่เราควรทำในขณะนั้น และพยายามทำให้ดีที่สุด ในเวลาเดียวกัน เราควรปลูกฝังความสนใจและงานอดิเรกส่วนตัวเพื่อให้ตัวเราสนุกสนานและพึงพอใจมากขึ้น การทำเช่นนี้สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและความสุขของเรา รวมทั้งเพิ่มวงสังคมภายนอกครอบครัวของเราด้วย
6. นัดกับครอบครัวเป็นประจำ และอุทิศตนเพื่อสื่อสารกับพวกเขาในช่วงเวลาที่ตกลงกันไว้ หรือทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายและจิตใจร่วมกัน
การอยู่ใกล้ชิดกับครอบครัวไม่ได้หมายถึงการอยู่เคียงข้างตลอดเวลาหรือพูดคุยเกี่ยวกับทุกสิ่ง แต่หมายถึงการแสดงความห่วงใยและความรักในเวลาที่เหมาะสมและในทางที่ถูกต้อง เราสามารถจัดเวลานัดหมายกับครอบครัวของเราได้เป็นประจำ โดยในระหว่างนั้นเราจะเน้นไปที่การสื่อสารและการมีปฏิสัมพันธ์กับครอบครัวของเรา และพยายามหลีกเลี่ยงการหยุดชะงักหรือมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ร่วมกัน การอยู่ใกล้ชิดกับครอบครัวไม่ได้หมายถึงการอยู่เคียงข้างตลอดเวลาหรือพูดคุยเกี่ยวกับทุกสิ่ง แต่หมายถึงการแสดงความห่วงใยและความรักในเวลาที่เหมาะสมและในทางที่ถูกต้อง เราสามารถจัดเวลานัดหมายกับครอบครัวของเราได้เป็นประจำ โดยในระหว่างนี้เราจะเน้นไปที่การสื่อสารและการโต้ตอบกับครอบครัวของเรา และพยายามหลีกเลี่ยงการรบกวนหรือถูกรบกวน นอกจากนี้เรายังสามารถเลือกกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายและจิตใจได้ เช่น การเดิน โยคะ ดูหนัง เล่นเกม เป็นต้น เพื่อเพิ่มความสนุกสนานและความเข้าใจซึ่งกันและกัน
7. แสดงความห่วงใยครอบครัวในแบบที่อีกฝ่ายชอบและคุณสามารถทำได้ เช่น การทักทายง่ายๆ ให้อาหารโปรดแก่อีกฝ่าย เป็นต้น
เราไม่จำเป็นต้องแสดงความรักต่อครอบครัวด้วยวิธีที่พิเศษหรือมีราคาแพง บางครั้งการแสดงกิริยาเล็กๆ น้อยๆ ก็เพียงพอที่จะทำให้อีกฝ่ายรู้สึกถึงหัวใจของเรา เราควรเข้าใจความชอบและความต้องการของกันและกัน และแสดงความเอาใจใส่ด้วยวิธีที่รอบคอบและคำนึงถึงผู้อื่น เช่น กอดพวกเขาเมื่อพวกเขายุ่งหรือเหนื่อย ให้กำลังใจเมื่อพวกเขาป่วยหรือเศร้า และให้กำลังใจเมื่อพวกเขาอยู่ ป่วยหรือเสียใจ เมื่ออีกฝ่ายมีเรื่องสำคัญต้องทำก็ให้พร ฯลฯ
บทสรุป
ชางหยุนกล่าวว่า: ‘ทุกครอบครัวมีพระสูตรที่ท่องยาก’ ครอบครัวมีอิทธิพลบางอย่างต่อทุกคน
เมื่อพ่อแม่และเราอายุมากขึ้น รูปแบบการมีปฏิสัมพันธ์และระยะห่างระหว่างกันก็เปลี่ยนไป และบางส่วนที่ไม่สามารถประนีประนอมได้ก็มักจะเป็นต้นตอของความขัดแย้ง (เช่น พ่อแม่ยังมองว่าตัวเองเป็นลูก)
ครอบครัวมีความสัมพันธ์ที่แยกกันไม่ออกกับเรา ไม่ว่าความสัมพันธ์จะเป็นอย่างไร มันส่งผลต่อการเติบโตของเราและแม้แต่ความสัมพันธ์ในอนาคตของเราด้วย ทุกคนต้องหาสมดุลระหว่างการอยู่ห่างจากครอบครัวและบทบาทภายในครอบครัว อย่าลืมรักษาความสัมพันธ์ทางอารมณ์ที่เหมาะสมกับครอบครัวของคุณในขณะเดียวกันก็ดูแลความต้องการของคุณเองด้วย แม้ว่าเราจะอยู่ในพื้นที่เล็กๆ เราก็ยังสามารถค้นพบโลกของเราเองได้
ขอขอบคุณที่อ่านบทความนี้ หากคุณมีความคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะโปรดฝากข้อความไว้ ฉันขอให้คุณและครอบครัวมีความสุข!
แบบทดสอบจิตวิทยาฟรี:
ลิงก์ไปยังบทความนี้: https://psyctest.cn/article/aW54Apxz/
หากบทความต้นฉบับได้รับการตีพิมพ์ซ้ำ โปรดระบุผู้แต่งและแหล่งที่มาในรูปแบบลิงก์นี้
